نابی تک | خواب شیرین داریم براتون
نویسنده: fnoori24193 
اختلالات خواب ممکن است هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد. اما به طور کلی بیخوابی در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. مشکلاتی که در روند خواب ایجاد می‌شود، موجب کمبود خواب و در نهایت خواب‌آلودگی در طول روز می‌شود. این حالت نهایتاً به شرایطی منتهی می‌شود که ممکن است بر سلامت جسم و روان فرد تاثیرگذار باشد.
صرفاً یک عامل مشخص، توجیه کننده تفاوت بیخوابی در خانم‌ها و آقایان نیست. بلکه چندین عامل مختلف وجود دارند که در آمار بالای بیخوابی و اختلالات خواب در خانم‌ها تاثیرگذار است. در این مقاله سعی بر آن داریم تا خانم‌ها بهتر با شرایطی که در آن قرار دارند، آشنا شوند. در مقاله‌های آتی در خصوص بازیابی کیفیت خواب، بهره‌مندی از یک الگوی خواب بهتر و کاهش بیخوابی صحبت می‌کنیم.
در ادامه با نابی‌تک همراه باشید تا به چند سوال رایج در خصوص بیخوابی در خانم‌ها پاسخ دهیم.
آیا بیخوابی در خانم‌ها رایج‌تر است یا آقایان؟
اختلال بیخوابی به طرز قابل توجهی در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. این واقعیت در تعداد بسیاری از مطالعات بررسی و مورد تایید واقع شده است. برخی از این پژوهش‌ها نشان می‌دهند که احتمال ابتلای خانم‌ها در طول عمرشان به بیخوابی ۴۰ درصد بیشتر از آقایان است.
نکته جالب اینکه بیخوابی در خانم ها به طرز متفاوتی از بیخوابی در آقایان بروز پیدا می‌کند. برای مثال، خانم‌های بزرگسال با ابتلا به چند نشانه، بیخوابی را تجربه کنند. این در حالی است که بیخوابی در آقایان تنها با یک نشانه گزارش شده است.
به طورکلی، خانم‌ها بیشتر از آقایان از اختلالات خواب رنج می‌برند. پژوهشی توسط بنیاد ملی خواب نیز در این خصوص انجام شده است. در این پژوهش، تا ۶۷ درصد خانم‌ها مدعی شده بودند که در طول ماه اخیر، دست کم چند شب اختلالات خواب را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که ۴۶ درصد هم مدعی شده بودند که تقریباً هر شب از بیخوابی رنج می‌برند.
چرا بیخوابی در خانم‌ها رایج‌تر است؟
اجماع نظر مشخصی در این خصوص که چرا این اختلال در خانم‌ها رایج‌تر از آقایان است، وجود ندارد. پژوهشگران معتقدند که ممکن است ترکیب چند عامل موثر در کنار هم موجب بروز این مشکل در خانم‌ها شود. که از آن جمله می‌توان به تفاوت‌های جنسیتی و فاکتورهای مستقل دیگر اشاره کرد.
تفاوت‌های جنسیتی خانم‌ها و آقایان در خواب در واقع به مسائل زیست‌شناسی مرتبط می‌شود. تفاوت در تولید هورمون‌ها و ساعت زیستی میان زنان و مردان از این دسته تفاوت‌‌ها محسوب می‌شود. تفاوت‌های جنسیتی همچنین ممکن است از اختلافات فرهنگی و اجتماعی نیز نشئت بگیرد که بر خواب تاثیرگذار است. سایر عواملی که بر خواب تاثیر می‌گذارند از جمله استعداد ابتلا به بیماری‌های جسمی و روحی نیز باید در نظر گرفته شوند. این موارد نیز ممکن است در آمار بالای بیخوابی در خانم‌ها موثر باشند.
هورمون‌ها چگونه بر خواب انسان تاثیر می‌گذارند؟
هورمون‌ها در واقع پیام رسان‌های شیمیایی بدن هستند و نقش تمام عیاری در عملکرد تقریباً تمام سیستم‌های بدن ایفا می‌کنند. هورمون‌ها هم می‌توانند به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم بر خواب انسان تاثیر داشته باشند. در حقیقت این تاثیرگذاری به چگونگی تعدیل دیگر جنبه‌های سلامتی بدن بستگی دارد.
تفاوت‌های هورمونی احتمالاً یک محرک اصلی در الگوهای متمایز خواب در خانم‌ها از جمله آمار بالای بیخوابی در آن‌هاست. با این وجود، تولید هورمون یک فرایند پویا به حساب می‌آید. در طول دوره‌های مختلف زندگی خانم‌ها و همینطور در طول چرخه عادت ماهانه آن‌ها، سطح ترشح هورمون‌ها تغییر پذیر است.
چگونگی تغییرات هورمونی و تاثیر آن بر خواب
در این بخش در خصوص چگونگی تغییرات هورمونی و تاثیر آن بر خواب در دوره‌های مختلف زندگی خانم‌ها صحبت می‌کنیم.
شروع دوران قاعدگی
به طور کلی، دختران اولین دوره قاعدگی خود را در سن ۱۳ سالگی تجربه می‌کنند. این اتفاق و یک سری تغییرات دیگر در طول دوران بلوغ آن‌ها رخ می‌دهد. طیف گسترده‌ای از تغییرات هورمونی از جمله افزایش ترشح هورمون‌های جنسی همچون استروژن از این دست محسوب می‌شود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افزایش احتمال ابتلا به بیخوابی در خانم‌ها مستقیماً با شروع دوران قاعدگی در ارتباط است. احتمالاً این مسئله با چگونگی تاثیر هورمون‌های جنسی بر چرخه خواب و بیداری و دیگر سیستم‌های بنیادی بدن ارتباط دارد. البته اطلاعات دقیقی در این خصوص وجود ندارد.
علاوه بر این، شواهد نشان می‌دهند که دخترانی که در سن بلوغ هستند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. افسردگی در واقع شرایطی است که در آن بدن به لحاظ روحی و روانی دچار مشکل می‌شود. بروز این مشکل با اختلال در خواب خانم‌ها نیز در ارتباط است.
در طول دوران قاعدگی
مراحل چرخه ماهانه قاعدگی بواسطه تغییراتی ایجاد می‌شود که در ترشح هورمون‌ها رخ می‌دهد. افزایش و کاهش میزان هورمون استروژن و پروژسترون می‌تواند منجر به تغییراتی در وضعیت جسمی و روحی خانم‌ها شود. این مسئله توجیهی برای تغییرات فیزیکی و رفتاری در دوران قاعدگی محسوب می‌شود. البته این تغییرات به صورت متفاوتی در خانم‌ها خود را نشان می‌دهد.
سطح این هورمون‌ها به طرز قابل توجهی در روزهای نزدیک به شروع هر دوره قاعدگی کاهش پیدا می‌کند. این تغییر موجب می‌شود تا در حدود۹۰ درصد از خانم‌ها دچار تغییرات جسمی و رفتاری از جمله ابتلا به اختلالات خواب شوند. این میزان نوسان در سطح هورمون‌ها قادر است تغییراتی نیز در مراحل خواب شبانه خانم‌ها ایجاد کند.
بروزعلائمی همچون بیخوابی در خانم‌هایی که به سندروم پیش از قاعدگی مبتلا هستند رایج‌تر است. سنددوم پیش از قاعدگی در واقع اختلالی است که پیش از آغاز هر دوره پریود برای برخی خانم‌ها رخ می‌دهد. ابتلا به این سندروم برای خانم‌ها، تغییرات قابل توجه و مخربی را پیش از قاعدگی به همراه خواهد داشت. خانم‌هایی که به سندروم پیش از قاعدگی مبتلا هستند عموماً کیفیت خواب پایین‌تری دارند.
اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی، نسبت به سندروم پیش از قاعدگی حالت شدیدتری محسوب می‌شود. این اختلال در نهایت تا حد زیادی به بیخوابی در خانم‌ها منتهی می‌شود. حدوداً ۷۰ درصد از خانوم‌هایی که به این اختلال بی‌قراری مبتلا هستند، نشانه‌هایی از بیخوابی را در این دوران داشته‌اند.
در طول دوران بارداری
تغییرات هورمونی اساسی که در طول دوران بارداری و پس از آن رخ می‌دهد. این تغییرات قادر است بر کیفیت خواب فرد تاثیرگذار باشد. در طول دوران بارداری، خانم باردار دیگر آن نوسانات هورمونی گذشته را که در طول دوران قاعدگی داشت تجربه نمی‌کند. اما در عوض تغییرات هورمونی اساسی را شاهد خواهد بود که آغاز آن در سه ماهه اول بارداری است. این تغییرات اساسی شامل احساس خستگی مفرط، بیماری صبحگاهی، افزایش وزن، و طیف گسترده‌ای از تغییرات جسمی و رفتاری می‌شود.
تداوم تغییرات هورمونی در دوران بارداری، منجر به بروز اختلالاتی در چرخه خواب و بیداری می‌شود. به طوری که اغلب بیخوابی در خانم‌های باردار، دشوارترین حالت سه ماهه سوم بارداری محسوب می‌شود.
در طول ۲۴ ساعت اول پس از زایمان، خانم‌ها تغییر هورمونی قابل توجه دیگری را نیز تجربه می‌کنند. به این صورت که سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون آن‌ها به سرعت به حالت پیش از بارداری باز میگردد. این تغییرات جسمی و روحی پس از زایمان نیز دردسرساز خواهد بود. چرا که منجر به بروز اختلالات خواب و همینطور حالت خواب‌الودگی در طول روز نیز می‌شود.
دوران پیش از یائسگی و دوران یائسگی
یائسگی زمانی رخ می‌دهد که بدن به طور طبیعی دیگر قاعدگی را تجربه نکند. پیش از بروز این وضعیت، بدن در حالتی قرار می‌گیرد که به دوران پیش از یائسگی شناخته می‌شود. در این حالت نیز تغییرات هورمونی اساسی پشت سر گذاشته می‌شود. به طور کلی، دوران پیش از قاعدگی نیمه آخر دهه چهل سالگی خانوم‌ها آغاز شده و در حدود چهار سال به طول می‌انجامد.
اختلالات خواب و بروز بیخوابی در خانم‌ها، از مشکلات اصلی دوران یائسگی و پیش از یائسگی شناخته می‌شود. در حدود ۳۸ تا ۶۰ درصد خانم‌ها در این دوره مدعی شده‌اند که به مشکلات خواب دچار هستند.
گر گرفتگی و تعریق شبانه از دیگر مشکلات دوران یائسگی است که به طور مستقیم بر کاهش کیفیت خواب شبانه تاثیرگذار خواهد بود.
سایر عوامل موثر در بیخوابی در خانم‌ها
افسردگی، نگرانی، و اضطراب
کیفیت خواب به طور مستقیم با سلامت روح و روان ما انسان‌ها در ارتباط است. بروز مشکلات روحی و روانی همچون افسردگی، اضطراب و یا نگرانی تا حد زیادی به اختلال خواب در فرد منجر میگردد.
مشکلات و بیماری‌های مرتبط با ادرار
طبق تحقیقات انجام شده خانم‌ها دو برابر بیشتر از آقایان به اختلال بی‌اختیاری ادرار مبتلا می‌شوند. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ۷۶ درصد از خانم‌های بالای ۴۰ سال با مشکل بی اختیاری شبانه ادرار مواجه هستند. این مشکل نیز منجر به بروز اختلال در فرایند خواب آن‌ها می‌شود.
اختلال تنفسی در خواب
افرادی که به اختلال تنفسی در خواب مبتلا هستند، شرایط سختی را در خواب تجربه می‌کنند. به این صورت که یک بخش و یا تمام توانایی تنفسی خود را در خواب از دست می‌دهند. طبق تحقیقات مردان بیشتر از زنان از این اختلال تنفسی رنج می‌برند. اما با این حال، این مشکل یکی از عوامل موثر در بیخوابی در خانم‌ها محسوب می‌شود.
سندروم پای بی‌قرار
فردی که به سندروم پای بی‌قرار مبتلاست، صرفاً در هنگام استراحت و خواب از این اختلال رنج می‌برد. تاکنون دلیل مشخصی برای این بیماری یافت نشده است. این اختلال بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود و پزشکان تا حدی آن را به دوران بارداری و مشکلات آن دوران مرتبط می‌دانند.
درمقاله‌های بعد با نابی‌تک همراه باشید تا شما را با راهکارهایی برای بهره‌مندی از خواب بهتر آشنا کنیم.
نویسنده : فاطمه شهابی
منبع : https://www.sleepfoundation.org/insomnia/insomnia-women
