آیا در خواب دیدهاید که دندانتان افتاده است؟ یا در یک بیابان برهوت گم شدهاید؟ و یا حتی شخصی یا چیزی دنبالتان کرده است ولی هر چه میکنید نمیتوانید فریاد بزنید؟ اکثر ما انسانها دست کم یک مرتبه چنین کابوسهایی را دیدهایم که در نهایت موجب ترس و یا احساس عدم راحتی و آسایش در ما شدهاند. برای رهایی از کابوسهای شبانه راهکارهایی وجود دارد که در این مطلب قصد داریم به آنها اشاره کنیم.
تمام اتفاقاتی که در دنیای رویاها و کابوسها رخ میدهد، بیشتر جنبه رازآلود دارند و نمیتوان آنها را واقعی دانست. از طرف دیگر، از آنجایی که هر یک از ما در خواب رویاهای مخصوص به خود را میبینیم، مطالعه و پژوهش در این حوزه را کمی با دشواری مواجه کرده است. اما با این حال همین اطلاعات و مطالعات محدود نیز تا حد زیادی میتوانند در رهایی از کابوسهای شبانه ما موثر باشند.
در این مطلب با نابی تک همراه باشید تا با دو دسته از راهکارهای ساده و موثر برای رهایی از کابوسهای شبانه آشنا شوید.
کابوس چیست؟
کابوسها در حقیقت خوابهایی هستند که احساسات شدیدی از ترس، وحشت، اضطراب و نگرانی را در افراد ایجاد میکنند. احساساتی که ما در هنگام دیدن کابوسها تجربه میکنیم بسیار شدیدتر از زمانی است که تنها خواب بد میبینیم. کابوسها اغلب با رویاهایی که در خواب میبینیم، تفاوت دارند چرا که موجب میشوند بیننده آنها به صورت ناگهانی از خواب بیدار شود. حتی پس از بیداری نیز فردی که کابوس دیده است احساسات ناخوشایند شدیدی را تجربه میکند. افرادی که در هنگام دیدن کابوس از خواب میپرند به احتمال زیاد میتوانند جزئیات آن کابوس را نیز به خاطر بیاورند.
برای رهایی از کابوسهای شبانه چه کنیم؟
برای اینکه کابوس نبینیم دو دسته راهکار پیش روی ماست. راهکار اول استفاده از اقدامات کوچک اما مفید در خانه است. راهکار دوم نیز که در مواقع شدیدتر کاربرد دارد، استفاده از درمانهای پزشکی است. درمان پزشکی به منظور حذف کابوسهای شبانه، معمولاً اقدامی ضروری محسوب نمیشود اما اگر این کابوسها موجب ایجاد اضطراب، اختلال در خواب و یا تغییر در نوع رفتار ما شوند، باید به این نوع درمان نیز اندیشید.
۱. درمان خانگی و تغییر سبک زندگی، اولین اقدام برای رهایی از کابوسهای شبانه:
فرقی نمیکند که شما و یا حتی فرزندتان از دیدن کابوسهای شبانه احساس ناراحتی کرده باشید، به راحتی میتوانید در خانه این روشها را امتحان کنید و آرامش خود را بار دیگر بدست آورید:
-
یک روتین منظم و آرامشبخش پیش از خواب داشته باشید.
گاهی اوقات نمیتوان به طور کامل از وقوع کابوس جلوگیری کرد، اما آمادهسازی شرایط برای یک خواب راحت میتواند تا حدی کمک کننده باشد. در این خصوص، یک روتین شبانگاهی منظم و ثابت از اهمیت بسیاری برخوردار است.
برای این کار میتوانید فعالیتهای بدون صدا و آرامشبخش انجام دهید. مثلاً میتوانید کتاب بخوانید، پازل بازی کنید، و یا حتی پیش از خواب دوش آب گرم بگیرید. مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و یا آرامسازی بدن نیز میتواند موثر باشد. از طرف دیگر، بهتر است اتاق خواب خود را به محیطی راحت و امن برای خواب تبدیل کنید. بدین ترتیب میتوانید تا حد زیادی از کابوسهای شبانه رهایی یابید.
-
پس از دیدن کابوس بهتر است به خود و یا فرزندتان قوت قلب دهید.
اگر فرزندتان با کابوس شبانه دست و پنجه نرم میکند، آرام و صبور باشید و به او قوت قلب بدهید. بلافاصله پس از اینکه فرزندتان بواسطه دیدن کابوس از خواب پرید کنارش حضور یابید و او را آرام کنید. این کار کمک می کند که کمتر در آینده کابوس ببیند.
این کار را حتی میتوانید در قبال خودتان نیز انجام دهید. وقتی کابوس دیدید، به خودتان یادآوری کنید که اتفاقاتی که در خواب شاهدش بودهاید هیچکدام واقعیت ندارند و دیگر همه چیز تمام شده است.
-
در مورد کابوس صحبت کنید.
برخی از روانشناسان معتقدند که صحبت کردن در مورد کابوسها و خوابهای بد و دریافت حس همدلی از سوی سایر افراد یکی از راهکارهای موثر برای کاهش اضطراب پس از دیدن کابوس است.
پس از دیدن کابوس میتوانید، ماجرای آن را برای همسر و یا دوستان و اطرافیان خود تعریف کنید. اگر فرزندتان کابوس دیده است از او بخواهید که خوابش را برای شما تعریف کند. اینکه چه اتفاقی برای او در خواب افتاده است؟ چه افرادی را در خواب دیده است؟ چه چیزی باعث ترس او شده است؟ سپس به فرزندتان یادآوری کنید که کابوسها اتفاقاتی واقعی نیستند و نمیتوانند به او آسیب بزنند.
-
برای رهایی از کابوسهای شبانه، استرس و اضطراب را کنترل کنید.
اگر استرس و یا نگرانی یک مشکل مهم در زندگی شماست، در مورد آن صحبت کنید. تنفس عمیق و یا خود آرامسازی چند تمرین ساده برای رهایی از استرس است که میتوانید انجام دهید. اما در صورتی که روشهای ساده موثر نبود میتوانید به یک روان درمانگر مراجعه کنید.
-
یک وسیله برای راحتی در نظر بگیرید.
فرزند شما ممکن است یک عروسک پولیشی و یا هر وسیله دیگری داشته باشد که به شدت به آن علاقه دارد. در صورت امکان اجازه دهید در حالی که آن وسیله در کنارش است، به خواب برود. در این حالت او احساس امنیت بیشتری خواهد داشت. درب اتاق فرزندتان را در هنگام خواب باز بگذارید تا احساس تنهایی نکند.درب اتاق خودتان را نیز باز بگذارید تا اگر فرزندتان در طول شب به کمک نیاز داشت بتوانید هر چه زودتر به کمکش بروید.
این مورد برای خود شما هم میتواند صادق باشد. ممکن است یک پتو و یا یک کالای خواب خود را به شدت دوست داشته باشید، میتوانید در کنار آن به خواب بروید. این نیز میتواند از موارد موثر در رهایی از کابوسهای شبانه باشد.
-
از چراغ خواب استفاده کنید.
در اتاق فرزند خود یک چراغ خواب قرار دهید. تا در صورتی که در طول شب فرزندتان از خواب بیدار شد، نور چراغ خواب به او آرامش و قوت قلب بدهد.
-
به منظور رهایی از کابوسهای شبانه، فیلمهای ترسناک و اخبار ناراحت کننده نبینید.
فیلمهای ترسناک و هیجانانگیز و حتی اخبار بد و ناراحت کننده یکی از عوامل ایجاد کابوسهای شبانه هستند. همه ما شاید اگر کمی بیشتر فکر کنیم بتوانیم بخاطر بیاوریم که پیش آمده تصاویری که در فیلم و یا اخبار دیدهایم به خوابمان آمده باشند. این دسته از فیلمها میتوانند موجب بروز اضطراب و نگرانی به خصوص در کودکان شوند.
۲. راهکارهای رهایی از کابوس از طریق درمان پزشکی:
گاهی اوقات بیش از حد نرمال، کابوس میبینیم. این مسئله یکی از علل مهم ایجاد اضطراب و نگرانی در خواب محسوب میشوند. اختلال کابوس در پزشکی تحت عنوان یکی از اختلالات خواب شناخته میشود. کابوسهای مکرر موجب بروز اختلال در خواب افراد میشوند. این مسئله نیز در ایجاد اضطراب زمان خواب و در نهایت تغییر رفتار فرد در طول روز موثر است.
اگر احساس میکنید بیش از اندازه کابوس میبینید و کیفیت خواب شبانه شما تا حد زیادی دستخوش تغییر شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و از درمانهای پزشکی بهره ببرید.
اگر کابوسها با یک بیماری زمینهای پزشکی در ارتباط باشند، باید برای رهایی از کابوسهای شبانه خود، ابتدا باید این بیماریهای زمینهای را درمان کرد.
-
درمان استرس و یا نگرانی:
اگر به لحاظ ذهنی شرایط غیر معمولی را تجربه میکنید، برای مثال اضطراب و یا نگرانی که ظاهراً در ایجاد کابوس موثر هستند، پزشک ممکن است از روشهای کاهش استرس برای درمان شما بهره برده و یا شما را به مشاور و یا روان درمانگر ارجاع دهد.
-
درمان از طریق تکنیک بازسازی کابوس:
در این روش درمانی از افراد خواسته میشود تا پایان کابوسی را که دیدهاند، در زمان بیداری تغییر دهند. بدین ترتیب فرد دیگر تهدیدی از سوی آن کابوس احساس نخواهد کرد. سپس ذهن پایان جدید را برای این کابوس میپذیرد. از این روش درمانی اغلب برای افرادی که به دلیل ابتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) کابوس میبینند، استفاده میشود. این روش میتواند تعدد کابوس را کاهش دهد.
شما نیز میتوانید یک پایان شاد برای کابوس خود تصور کنید. و یا حتی اگر فرندتان کابوس دید میتوانید او را تشویق کنید یک نقاشی از کابوس خود بکشد و با شخصیتهای کابوس خود صحبت کند و یا در مورد آن چیزی بنویسد.
-
درمان دارویی:
برای رهایی از کابوسهای شبانه، به ندرت از درمان دارویی استفاده میشود. اما با این حال، در شرایط حاد که فرد مبتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه، کابوسهای شدیدی میبیند، استفاده میشود.
نظر شما چیست؟ شما هر چند وقت یکبار کابوس میبینید؟ به نظر شما علت این کابوسهایتان چه میتواند باشد؟ آیا راهکاری به غیر از موارد گفته شده برای خود دارید تا پس از دیدن کابوس خود را با آن آرام کنید؟ و یا روشی میدانید تا از آن طریق بتوانید خوابهای بهتری ببینید؟