نابی تک | خواب شیرین داریم براتون
نویسنده: fnoori24193 
دلایل بی خوابی شما در تغییرات هورمون خواب و بیداری است.
از لحاظ بیولوژیکی خواب یکی از مهم ترین اقدامات برای رشد، حفظ پایداری بدن و عملکرد صحیح تمامی ارگان های بدن است و بی نظمی در خواب می تواند عوارض زیادی را در پی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی هورمون خواب و بیداری بپردازیم و نقش آن ها را در تنظیم ساعت خواب بدن و همچنین اثرات آن بر دیگر اعضای بدن را بررسی کنیم. تا پایان ما را همراهی کنید.
هورمون ( HORMON )چیست؟
برای آن که بتوانیم نقش هورمون خواب و بیداری را تشریح کنیم در قدم اول نیاز است که تعریف مشخص و درستی از هورمون ها ارائه دهیم تا بتوانیم چگونگی عملکرد و تاثیر گذاری آن ها را بر روی قسمت های مختلف بدن به خوبی درک کنیم.
هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که وارد جریان خون می شوند و بسیاری از اعمال بدن نظیر خواب و بیداری، دمای بدن، فشار خون، ضربان قلب، رشد، باروری و … را تنظیم می کنند. در واقع بدن بدون هورمون ها قادر نیست که وظایف خود را به درستی و در زمان مشخصی انجام دهد. هورمون ها به طور کلی از دو نوع غده ترشح می شوند
- غدد درون ریز: هورمون هایی که از غدد درون ریز ترشح می شوند مستقیما وارد جریان خون می شوند.
- غدد برون ریز: موادی که از غدد برون ریز ترشح می شوند ماهیت هورمونی نداشته و در واقع به بیرون از اندام ترشح می شوند و هیچگاه وارد جریان خون نمی شوند.
تاثیر خواب کافی بر روی ترشح سایر هورمون ها
داشتن خواب کافی بر روی عملکرد سایر غدد تاثیر می گذارد و عملا خواب یک نیروی محرکه برای ترشح هورمون های دیگر است. به عنوان مثال در صورت نداشتن خواب کافی ترشح هورمون رشد دچار اختلال شده و هورمون مربوط به رشد به درستی ترشح نمی شود. به خصوص برای کودکانی که در سن رشد هستند ترشح هورمن رشد امری ضروری است، لذا داشتن خواب کافی با کیفیت مناسب امری ضروری در فرآیند رشد آن ها است.
ملاتونین ( MELATONIN )هورمونی حیاتی
علاوه بر این که خواب کافی ترشح هورمون های دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد، خود نیز توسط نوعی هورمون به نام ملاتونین تنظیم می شود که از غده پینه آل ترشح می شود. در واقع به هورمون ملاتونین هورمون خواب و بیداری می گویند که در تنظیم خواب بدن نقشی بسیار حیاتی را ایفا می کند.
چگونگی ترشح هورمون خواب و بیداری
ترشح هورمون ملاتونین به این صورت است که ساعت خواب بدن با تاریک شدن هوا تنظیم شده است و به محض تاریک شدن هوا سطح ملاتونین ترشحی در خون به تدریج بالا می رود و باعث به خواب رفتن فرد می شود. ساعت بدن برای تنظیم هورمون ملاتونین در تاریکی تنظیم شده است. به هر میزان که به اواخر شب نزدیک می شویم میزان ترشح هورمون خواب و بیداری در خون بالاتر می رود تا زمانی که فرد به خواب عمیقی فرو رود.
اهمیت خواب شب
همانطور که گفتیم از آن جایی که هورمون ملاتونین در شب و در تاریکی ترشح می شود لذا خوابی که فرد در شب انجام می دهد جایگزینی ندارد این هورمون صرفا در تاریکی طبیعی ترشح می شود و اعمال سایر غدد را نیز کنترل می کند. پس در صورت اختلال در ترشح هورمون ملاتونین در بدن سایر ارگان ها نیز با اختلال مواجه خواهند شد.
یکی از نکات مهم و جالب توجهی که در خصوص این هورمون باید بدانید این است که این ملاتونین صرفا در تاریکی طبیعی و در شب هنگام تولید می شود و با ایجاد تاریکی مصنوعی ترشح این هورمون نه تنها افزایش نمی یابد بلکه در ترشح آن در ساعاتی که هوا به طور طبیعی تاریک است نیز، اختلال ایجاد می شود.
احساس بی خوابی و راه درمان آن
اگر در شب بی خوابی به سراغتان می آید و بالعکس در هنگام روز احساس خواب آلودگی دارید ساعت خواب شما و ترشح هورمون ملاتونین در بدن شما دچار اختلال شده است و باید به فکر درمان آن باشید. یکی از درمان های بسیار متداولی که وجود دارد استفاده از قرص ملاتونین است. این قرص خواب آور نبوده و صرفا ساعت خواب و بیداری بدن شما و در واقع ترشح هورمون خواب و بیداری را در بدن شما تنظیم می کند. لازم به ذکر است که مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک مربوطه انجام شود.
اثرات مثبت هورمون خواب و بیداری
از دیگر اثرات مثبت هورمون ملاتونین علاوه بر تنظیم ساعات خواب و بیداری فرد می توان به:
- جلوگیری از پیری زودرس و افسردگی
- کاهش کلسترول با کم کردن احتمال انسداد رگ ها
- به تاخیر انداختن بیماری آلزایمر با محافظت از اندامک میتوکندری که اکسید شدن سلول های آن در نهایت منجر به بروز نشانه های بیماری پارکینسون و هانتینگتون می شود.
- نقش مثبت در مقابل بیماری دیابت
- تقویت استخوان های بدن
نقش ضد سرطانی هورمون ملاتونین
این هورمون که تنظیم خواب بدن را بر عهده دارد می تواند به کوچک شدن سلول های سرطانی و یا توده های سرطانی کمک کند. به این صورت که با گرسنه نگه داشتن سلول های سرطانی در نهایت این سلول ها تغذیه ی مناسب دریافت نمی کنند و همین امر موجب کوچک شدن سلول های سرطانی و در نهایت کوچک شدن توده ی سرطانی می شود.
مواد غذایی موثر بر ترشح هورمون خواب و بیداری
همانطور که قبل تر اشاره کردیم میزان این هورمون در خون به عوامل متعددی بستگی دارد و حضور آن امری حیاتی برای حفظ پایداری اندام های بدن است. برای افزایش سطح هورمون ملاتونین در خون می توانیم مواد غذایی ای را مصرف کنیم که میزان ترشح این هورمون را در بدن افزایش داده و موجب خواب راحت و عمیق و همچنین کارکرد درست اندام های دیگر بدن شود.
از جمله این مواد خوراکی می توان به:
- اناناس
- موز
- جوی دو سر
- مارچوبه
- پیاز
- زنجبیل
- گیلاس،موز،انگور
- برنج، اشاره کرد.
چند توصیه برای داشتن خوابی راحت
- حتما در فضای تاریک بخوابید
- قبل از اینکه به خواب بروید نور محل مورد نظر را کم کنید
- به میزان متعادل در معرض نور و تاریکی قرار بگیرید.
نکته
اگر با رعایت تمامی نکات گفته شده خواب راحتی را تجربه نمی کنید و یا در به خواب رفتن مشکل دارید تشکی مناسب آناتومی بدن خود انتخاب کنید تا خواب بهتر را تجربه کنید.
منبع
https://honarehzendegi.com/fa/Melatonin-and-sleep-hormones
