خواب مکانیسم طبیعی بدن انسان است که برعکس هوشیاری است. این مکانیسم یکی از ضروریترین نیازهای انسان است. با توجه به این نکته که خواب یک نیاز ضروری است لازم است بدانیم خواب چیست سپس عواملی که باعث خواب میشوند را بشناسیم و با کارهایی که برای داشتن خواب خوب لازم است آشنا شویم و به این سوال که آیا خواب خوب شبانه طول عمر را افزایش میدهد، پاسخ دهیم.
خواب چیست؟
همانطور که گفته شده خواب مکانیسم طبیعی و یکی از نیازهای اصلی بدن انسان است. خواب نوعی از بیهوشی است که در آن کنترل مغز بر عضلات کاهش مییابد. اما خواب راحتتر و سریعتر از سایر حالت های بیهوشی مثل کما به بیداری تغییر میکند.
عواملی که باعث خواب آلودگی میشوند
مکانیسم داخلی بدن انسان بدون وقفه بین یک چرخه خواب و بیداری در جریان است. عوامل مختلف داخلی و خارجی میتواند بر روی چرخه خواب و بیداری تاثیر گذار باشد.
عوامل تاثیر گذار دیگر بر خواب
- تغییرات در ساختار و اهداف مغز در طول رشد
- عامل پزشکی مثل اضطراب و دردهای مزمن
- عوامل خارجی مانند تغذیه و داروها
چند ساعت قبل از خواب چه چیزی میخورید، چه نوع غذایی و چه مقدار میخورید نه تنها بر روی سلامتی مفید است بلکه تاثیر کاملا مستقیم و زود هنگام بر روی خواب شبانه خواهد داشت.
چرخه منظم خواب
باید برای خوابیدن یک ریتم منظم در پیش بگیرید به این صورت که هر روز در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و سعی کنید که هر روز صبح هم در یک ساعت معین از خواب بیدار شوید. اینطور بدن متوجه میشود که باید برای خوابیدن و بیدار شدن از یک نظم مشخص پیروی کند همینطور باید فضایی که قصد خوابیدن در آن را دارید نیز برای خوب خوابیدن آماده کنید.
تختخواب شما باید خنک باشد، محل خواب شما باید عاری از هرگونه نویز (صدای مزاحم، نور مزاحم) باشد
کارهایی که برای داشتن خواب خوب لازم است
همانطور که در قسمت قبلی به آن اشاره شد عواملی که برای خوابیدن نیاز است باید همه ی آنها در شرایط استاندارد باشند تا خواب خوب شبانه برای انسان را تامین کنند.
غذاهای چرب با حجم زیاد یک عامل اصلی بی خوابی هستند. نوشیدنیهای کافئین دار که مانع خواب میشوند را چند ساعت قبل از خواب مصرف ننمایید. قهوه از قویترین نوشیدنیهای کافئیندار است.
از دیگر عواملی که باعث میشود تا خواب شبانه خوبی داشته باشید خستگی بدنی است. فعالیتهای مفید روزانه در این مورد بسیار موثر هستند.
اگر فعالیت روزانه شما پشتمیز نشینی است بهتر است برای تجربه یک خواب شیرین فعالیتهای ورزشی را شروع کنید.
وجود افکار استرسزا و منفی از دیگر عواملی هستند که خوب خوابیدن را از شما میگیرند، برای داشتن افکاری آرام توصیه میشود قبل از خواب دوش بگیرید.
کتاب خواندن هم راهکار مناسبی برای فراموشی اتفاقات ناخوشایند طول روز است. چند دقیقه مطالعه قبل از خواب شبانه ضمن کمک به افزایش سرانه مطالعه کشور باعث میشود تا خواب شبانه خوبی داشته باشید.
دعا کردن، از جمله کارهای مهم قبل از خواب است. سبک و سیاق دعا در هر آیینی سبک مخصوص به خودش را دارد ولی نفس دعا و کمک خواستند از خداوند متعال نیز باعث آرام شدن، از بین رفتن استرس و در نتیجه تجربه داشتن خواب خوب شبانه میشود.
آیا خواب خوب شبانه طول عمر را افزایش میدهد
بدن انسان به خواب نیاز دارد همانطور که به آب و غذا نیاز دارد تا بهترین عمل کرد را داشته باشد پس به خواب خوب هم نیاز دارد.خواب خوب شبانه باعث بهبود عمل کردهای بدن می شود و تعادل های شیمیایی بدن را بازسازی می نماید. مغز در طول مدت خواب شبانه حافظه را تقویت و ارتباطات جدید ایجاد می کند. بدون داشتن خواب کافی مغز و بدن نمی توانند عمل کرد خوبی داشته باشند و دچار فرسودی میشوند. |
مغز در طول مدت خواب شبانه حافظه را تقویت و ارتباطات جدید ایجاد میکند. بدون داشتن خواب کافی مغز و بدن نمی توانند عمل کرد خوبی داشته باشند و کیفیت زندگی به طور چشمگیر کاهش مییابد. خوابآلودگی بیش از حد و خستگی روزانه از علایم آشکار نداشتن خواب خوب شبانه است. متاسفانه برخلاف باورها محرک هایی مثل کافین هم نمی توانند این مشکل را برطرف کنند.
اثرات خواب خوب شبانه بر روی سیستم مرکزی عصبی بدن انسان:
خواب شبانه باعث میشود تا مغز یافتههایی که در طول روز بدست آورده را با نورونهای عصبی مرور کند. اینکار باعث میشود تا هماهنگی مغز با اجزاء بدن بیشتر شود و مغز واکنش های سریعتری داشته باشد.
خواب شبانه کمک میکند تا بدن انسان هورمون سیتوکین تولید کند. هورمون سیتوکین برای حفظ ایمنی و سلامتی بدن نقشی کاملا حیاتی و مهم دارد. نداشتن خواب خوب شبانه مانع میشود تا بدن فرصت کافی برای تولید هورمون سیتوکین نداشته باشد.
اثرات خواب شبانه بر روی سیستم گوارشی
نداشتن خواب خوب شبانه در کنار پرخوری و خوردن غذاهای چرب از دیگر عوامل اضافه وزن و چاقی است. بدن انسان در خواب دو هورمون به نام های لپتین و گرلتین تولید میکند که کار این دو هورمون کنترل احساس گرسنگی و پریشانی است. لپتین به مغز فرمان سیری میدهد. نداشتن خواب کافی باعث کاهش این هورمون و افزایش هورمون گرلتین میشود.
همچنین احساس خستگی مفرط باعث میشود تا شما نتوانید فعالیت ورزشی داشته باشید و انجام ندادن فعالیت ورزشی باعث اضافه وزن میشود. نخوابیدن یا خواب کافی نداشتن سطح انسولین خون را به هم میریزد. انسولین قند خون را به طور مستقیم تنظیم میکند. افزایش قند خون ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش میدهد.
اثرات خوب خوابیدن بر روی قلب
خوب خوابیدن باعث بهبود عملکرد فرایند خون رسانی و رگهای خونی میشود. حفظ فشار و قند خون و التهاب خونی از دیگر مزیتهای خواب شبانه است. در نظر داشته باشید که نداشتن خواب کافی باعث میشود این عملکردها به خوبی انجام نشوند و در نتیجه خطرات ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی افزایش پیدا کنند.
با توجه به مواردی که بیان شد جواب دادن به این پرسش که آیا خواب در طول عمر را تأثیر دارد کاملا ساده و مشخص است. جواب یک کلمه است: بله، خواب خوب شبانه طول عمر را افزایش میدهد.
بستر خواب مناسب با آناتومی بدن میتواند کیفیت خواب را چندین برابر افزایش دهد.
منابع
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sleep
http://healthysleep.med.harvard.edu/healthy/science/how/external-factors
https://sleepfoundation.org/sleep-tools-tips/healthy-sleep-tips
http://www.apa.org/helpcenter/sleep-disorders.aspx
https://sleepfoundation.org/sleep-tools-tips/healthy-sleep-tips
https://www.healthline.com/health/sleep-deprivation/effects-on-body#7