نابی تک | خواب شیرین داریم براتون
چرا بی خوابی به سراغمان می آید؟ بی خوابی تا چه حدی در دنیای امروز ما رسوخ کرده است؟ شاید جالب باشد بدانید که طبق آمارهای اعلام‌شده، تقریبا از هر 3 بزرگسال در جهان، یک نفر دارای علائم بی‌خوابی است! از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهند که تقریبا 10 درصد از بزرگسالان با معیارهای اختلال بی‌خوابی مواجه هستند. همه اینها زنگ خطری بزرگ محسوب می‌شوند؛ چرا که بی‌خوابی عوارض بسیار خطرناکی دارد. برای این که از این عوارض به دور باشیم، باید دلایل بی خوابی را پیدا کنیم. در این مطلب به دنبال معرفی علل اصلی بی خوابی هستیم.
بی خوابی؛ چرا یک خواب راحت نداریم؟
دلایل بی خوابی هرچه که باشند، اجازه نمی‌دهند آنطور که باید، بخوابیم. حالا این بی‌خوابی میتواند به اندازه کافی نخوابیدن، خواب بی‌کیفیت یا مشکل در خوابیدن باشد. برای برخی افراد بی‌خوابی یک مشکل جزئی و موقتی است که بعد از مدتی حل میشود، اما برای برخی دیگر اینطور نیست. گاهی بی‌خوابی طولانی‌مدت و مزمن میشود. در این حالت با یک اختلال در خواب مواجه هستیم!
چه بخواهید و چه نخواهید، بدن شما به دلایل مختلفی، نیازمند خواب است. شاید علم هم از توصیف دقیق علت نیاز بدن به خواب عاجز باشد! به هر حال شما در طول شبانه‌روز، باید خواب کافی (بین 7 تا 9 ساعت) داشته باشید. به هر دلیلی اگر کمتر از این میزان خوابیدید یا خواب بی‌کیفیتی دارید، حتما باید به دنبال دلایل بی خوابی بگردید. هر چقدر کمتر و بی‌کیفیت‌تر بخوابید، قطعا عملکرد مناسبی هم در طول روز نخواهید داشت.
بی خوابی انواع و دلایل مختلفی دارد
انواع بی‌خوابی را بشناسید
جالب است بدانید که بی‌خوابی هم انواع مختلفی دارد! شما ابتدا باید بدانید که بی‌خوابی شما کدام نوع است تا بتوانید به دنبال راهکارهای درمان آن باشید. متخصصان بی‌خوابی را به دو دسته زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:
- بی‌خوابی زمانی: بی‌خوابی شما ممکن است به صورت کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت باشد. معمولا حالت طولانی‌مدت یا مزمن بی‌خوابی به عنوان اختلال شناخته میشود و باید به دنبال درمان آن باشید.
- بی‌خوابی موردی: معمولا این نوع بی‌خوابی‌ها خودبه‌خود اتفاق میفتند و تشخیص دلیلی آنها کمی سخت است.
با علائم بی‌خوابی آشنایی دارید؟
برای این که دلایل بی خوابی را راحت‌تر پیدا کنید به علائم آن توجه داشته باشید. به جای این که شب‌ها کلافه شوید، علائم بی‌خوابیتان را یادداشت کنید؛ به دردتان می‌خورد!
- در طول شب چندین بار بیدار می‌شوید
- خیلی سخت به خواب می‌روید
- احساس اضطراب، بداخلاقی و افسردگی دارید
- در مورد خواب نگرانی‌های زیادی دارید
- در طول روز بسیار خسته و کم‌رمق هستید
- به سختی چیزها را به خاطر می‌سپارید
- تمرکز کافی روی فعالیت‌ها ندارید
- خیلی دچار خطا یا تصادف می‌شوید
شناخت علائم بی خوابی اهمیت زیادی دارد
7 مورد از اصلی‌ترین دلایل بی‌خوابی که باید بدانید
بی خوابی ممکن است ناشی از یک اختلال یا مشکل دیگر باشد. گاهی هم ممکن است خود بی‌خوابی، تبدیل به دلیل اصلی بی‌خوابی شود! به هر حال شما باید این دلایل را بشناسید و آنها را با علائم بسنجید. این حرکت شما کار متخصصان را هم برای تشخیص و درمان ساده‌تر می‌کند؛ چه بهتر که زودتر خوب شوید! البته اگر بی‌خوابی شما مزمن است، انتظار نداشته باشید که یک‌شبه درمان شود. گاهی زمان زیادی برای درمان کامل بی‌خوابی نیاز خواهید داشت؛ بنابراین عجول نباشید.
1. استرس و اضطراب
شما ممکن است در مورد همه چیز نگرانی و استرس داشته باشید؛ مدرسه، کار، پول، سلامتی، خانواده و … . همه این عوامل می‌توانند باعث بیدار ماندن ذهن شما در شب باشند. به همین دلیل مغز نمی‌تواند شما را بخواباند! البته برخی رویدادهای استرس‌زای غیرقابل پیش‌بینی، مثل مرگ یا بیماری خویشاوندان، طلاق و … هم می‌توانند باعث ایجاد استرس شدید و بی‌خوابی شوند که اغلب مقطعی هستند.
2. عادات بد خواب
شاید مهم‌ترین دلایل بی خوابی، مربوط به عادات بد خوابیدن باشند. این عادات شامل چرت زدن، بیدار شدن در ساعات مختلف از روز، نوع رفتن به رختخواب و … هستند. عادات بد خواب ممکن است بسیار متنوع باشند. برای مثال برخی افراد عادت دارند تا در رختخواب و قبل از خواب، خوراکی بخورند یا با گوشی همراه کار کنند. همه این عوامل دست در دست هم می‌دهند تا خواب بی‌کیفیتی داشته باشید و چرخه خواب شما مختل شود.
کار کردن با گوشی از عادات بد خواب است
3. برنامه کاری یا سفر
اصطلاحی تحت عنوان چرخه خواب و بیداری یا ریتم خواب وجود دارد. هر موقع این ریتم دچار اختلال شود، بی‌خوابی به سراغ شما خواهد آمد. برای مثال ممکن است به دلایل کاری، مجبور به سفر به مناطق زمانی مختلف شوید. همچنین شیفت کاری شما دائم درحال تغییر است. همه این عوامل روی ریتم خواب شما تأثیر می‌گذارند.
4. اختلالات روانی
امروزه اختلالات روانی زیادی در جهان شناسایی شده‌اند. این اختلالات هم می‌توانند دلایل بی خوابی شما باشند! ممکن است دچار اختلال روانی باشید، اما از آن خبر ندارید! این اختلالات بسیار گسترده هستند و شناسایی و درمان آنها، نیازمند پروسه نسبتا طولانی است. برای مثال اختلال اضطراب ناشی از سانحه یا تصادف، ممکن است در خواب شما مشکل ایجاد کند. همچنین زود بیدار شدن از خواب، ممکن است نشان از افسردگی داشته باشد.
اختلالات روانی و بی‌خوابی
5. خوردن زیاد در شب
این مورد را احتمالا زیاد شنیده‌ایم که نباید یکی دو ساعت قبل از خواب مواد غذایی سنگین بخوریم. این توصیه کاملا درست است و نباید آن را دست کم گرفت. اگر عادت دارید که به هر دلیلی ساعات نزدیک به خواب را برای خورد و خوراک انتخاب کنید از این عادت دست بکشید! این کار باعث میشود تا وقتی دراز می‌کشید، اسید معده به مری و دهان برمی‌گردد. به این ترتیب هم سوزش سر دل را احساس خواهید کرد و هم به دلیل بوی بد دهان هیچکس دور و بر شما آفتابی نخواهد شد!
6. شرایط پزشکی
انواع بیماری‌ها هم می‌توانند روی بی‌خوابی موثر باشند. منظور از شرایط پزشکی، حالتی است که به بیماریهای قلبی، سرطان، رفلاکس معده، پارکینسون، صرع، میگرن و … مبتلا هستید. اگر این نوع بیماری‌ها را دارید، طبیعی است که در برهه‌هایی دچار بی‌خوابی شوید. با این حال می‌توان برای این نوع بی‌خوابی‌ها هم فکری کرد. استفاده از تشک مناسب با آناتومی بدن و بیماریهای خاص میتواند در بهبود خواب تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال برای بعد از عملهای جراحی ستون فقرات بهتر است از تشکهای کاملا سفت استفاده شود و برای اشخاصی که دیابت دارند از انواع تشکهای نرم توصیه میشود.
7. مصرف انواع داروها
دلایل بی خوابی ممکن است به داروها هم مرتبط باشند. برخی داروهایی که تجویز می‌شوند، عوارضی دارند که ازجمله آنها ایجاد اختلال در خواب است. برای مثال برخی داروهای فشار خون، آسم یا ضدافسردگی با خواب تداخل ایجاد می‌کنند. از سوی دیگر برخی داروها هم بدون نسخه در دسترس هستند، مثل انواع مسکن، قرص‌های سرماخوردگی، محصولات کاهش وزن، داروهای ضدآلرژی و … . مصرف این نوع داروها هم تأثیرات منفی زیادی روی خواب دارد. یکی از دلایلی که بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید، دقیقا همین مسأله است.
مصرف انواع دارو باعث بی خوابی میشود
کلام پایانی
با شناخت دلایل بی خوابی، راه درمان هم ساده‌تر میشود. بی‌خوابی میتواند روی عملکرد روزانه شما تأثیر منفی داشته باشد. از سوی دیگر بی‌خوابی روی سلامت عمومی بدن هم موثر است. به همین دلیل باید به دنبال شناخت علل و درمان آن باشید.
منابع
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/insomnia/symptoms-causes/syc-20355167
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12119-insomnia
